Lễ hội đền Bạch Mã được tổ chức nhằm thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, tấm lòng thành kính với công đức của cha ông và tôn thờ thần Long Đỗ – tương truyền là vị thần đã có công trong việc xây dựng và bảo vệ kinh thành Thăng Long. Đền Bạch Mã là một trong “Tứ trấn” của kinh thành năm xưa và phía Đông của kinh thành được đền Bạch Mã trấn giữ
Giới thiệu tổng quan về Lễ hội đền Bạch Mã
Địa điểm tổ chức Lễ hội đền Bạch Mã: số 76 phố Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội.
Thời gian diễn ra Lễ hội đền Bạch Mã: Ngày 12/2 – 13/2 âm lịch hằng năm.
Đền Bạch Mã chính thức nơi tổ chức Lễ hội đền Bạch Mã, có thờ phụng Thần Bạch Mã (Biểu tượng của Thần Mặt trời), Thần Long Đỗ – Vị thần trấn phương Đông được phong là “Quốc đô Thăng Long thành hoàng kinh đô”. Được biết, thời điểm chính xác mà đền Bạch Mã được khởi công xây dựng từ thế kỷ 9.
Bên ngoài của đền Bạch Mã
Hiện nay tại đền Bạch Mã, còn lưu giữ nhiều di vật có giá trị niên đại như bức hoành phi “Đông trấn linh từ”, Cỗ Long ngai, đồ thờ gồm các vũ khí thời cổ xưa như xích, đao, châu liêm,..được chạm khắc tinh xảo. Hay lưu giữ nhiều bia đá, nhiều đạo sắc phong được Vua ban, những chiếc kiệu thờ, đôi hạc thờ,..Trên các cột gỗ, bạch xà gỗ cẩm , xà nang,…Khắp đền Bạch Mã đều được trang trí phong phú bởi bàn tay khéo léo, tinh xảo của những người nghệ nhân điêu khắc tài ba. Hiện nay, ngôi đền Bạch Mã gồm có các gian như nghi môn (cửa chính), phương đình, thiêu dương, cung cấm và khu vực nhà hội đồng ở phía sau tất cả các khu được sắp xếp theo chiều dọc. Ngoài ra, ở đền Bạch Mã nơi tổ chức Lễ hội Bạch Mã còn có miếu thờ Tề Vương Phi và Bể Núi.
Đền Bạch Mã nơi tổ chức Lễ hội đền Bạch Mã hiện còn lưu giữ 15 tấm bia đá quý hiếm từ rất lâu đời. Năm 1986, Đền Bạch Mã được Nhà nước Việt Nam xếp hạng là Di tích Lịch sử cấp Quốc gia. Và cũng từ năm 2000 đến nay trải qua hơn 20 năm, người dân ở quận Hoàn Kiếm cùng sự giúp sức của chính quyền thành phố Hà Nội đã cùng đóng góp để đầu tư tu bổ tôn tạo Đền Bạch Mã với tổng kinh phí hơn chục tỷ đồng.
Xem thêm: Lễ hội đình Cao Sơn – Ngôi đền trấn giữ phía nam kinh thành Thăng Long năm xưa ở Hà Nội
Chốn tâm linh của người dân thủ đô
Hướng dẫn di chuyển đến địa điểm tham dự Lễ hội đền Bạch Mã
Lễ hội đền Bạch Mã được tổ chức tại quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội. Nằm ở gần khu vực trung tâm của thủ đô, bạn có thể đến du lịch Hà Nội và tham gia Lễ hội đền Bạch Mã – một trong những lễ hội Hà Nội được đông đảo người dân đến tham dự cùng các cấp chính quyền. Bạn có thể đi đến địa điểm này bằng nhiều cách và hãy xem bản đồ dưới đây để có cho mình lộ trình đường đi thuận tiện và tiết kiệm thời gian nhất nhé.
Hoặc bạn cũng có thể đi bằng xe buýt, chỉ với giá vé khoảng 8.000 đồng/lượt, bắt xe buýt số 18, số 32, số 34 mất khoảng 40 phút, bạn dừng chân tại điểm xe buýt Trần Nhật Duật, đi bộ khoảng chừng 500m là sẽ đến nơi.
Khám phá tất tần tật về Lễ hội đền Bạch Mã
3.1 Lịch sử hình thành đền Bạch Mã
Tương truyền, đền Bạch Mã giúp trấn giữ ở phía Đông của kinh thành Thăng Long ngôi đền này thờ thần Long Đỗ – Người đã có công giúp vua Lý Thái Tổ xây thành Đại La. Theo truyền thuyết và thần phả vào năm 1010, vua Lý Thái Tổ cho dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Thăng Long (Hà Nội) và vua Lý Thái Tổ muốn mở rộng thêm thành Đại La. Vua Lý Thái Tổ lệnh cho đắp thành nhưng hễ cho lắp đắp lên lại bị sụt lún, vẫn về hình hài như cũ. Vua Lý Thái Tổ liền phái quân lính đi hỏi dân chúng trong làng mới hay tin rằng ở khu đất này có hiển linh từ trước. Vua nghe vậy bèn lập lễ cầu bái.
Đêm hôm ấy, vua Lý Thái Tổ nằm mộng và gặp được thần Long Đỗ tới chúc mừng và dặn dò triều đình nhà Vua rằng cứ theo dấu vó ngựa để lại mà đắp thành, chắc chắn sẽ thành công. Sau đó trong giấc mộng vua còn nhìn thấy một con bạch mã đang phi thẳng vào đền rồi biến mất. Sáng hôm sau khi tỉnh giấc, vua Lý Thái Tổ nhìn thấy có dấu chân ngựa in trên mặt đất thành đường vòng tròn đúng theo lời chỉ dẫn của thần Long Đỗ, vua vui mừng bèn sai người cứ theo dấu chân ngựa đó mà xây thành, đắp lũy. Sau khi hoàn tất công trình xây dựng, thành lũy rất chắc chắn và vững chãi. Để tỏ lòng biết ơn thần Long Đỗ, triều đình vua Lý Thái Tổ đã cho tạc tượng một con bạch đã để thờ và ban sắc phong cho thần là “Thăng Long Thành hoàng Đại vương”.
Xem thêm: Lễ hội đền Voi Phục – Lễ hội của ngôi đền trấn giữ phía Tây trong Tứ trụ của kinh thành Thăng Long
Tượng bạch mã tại đền thờ Bạch Mã
3.2 Lịch trình tham gia Lễ hội đền Bạch Mã
Ngày 12/02 (âm lịch) – Đây được xem là ngày lễ chính (chính hội):
Từ sáng sớm, đội rước kiệu của đền Bạch Mã sẽ được giao trọng trách cho những người đàn ông “lão làng” dẫn đoàn đi khởi hành từ đền Mã Mây đi qua các con phố lớn để về đến đền Bạch Mã. Đi đầu là đội múa rồng, sư tử; tiếp đến là đội cờ, trống chiêng, sinh tiền, đánh bồng, bát âm; đội kiệu lễ vật và đội kiệu bát cống đền Bạch Mã với đầy đủ tàn, tán, lọng; đội tế nam quan; dâng hương nữ. Trong đoàn rước còn có mục đồng và mô hình trâu với kích thước bằng trâu thật để làm Lễ tiến Xuân Ngưu.
Lễ hội được khai mạc bằng Lễ cáo thỉnh do người trông coi đền Bạch Mã đọc trực tiếp. Tiếp theo, đội tế nam đền Bạch Mã sẽ đứng ra làm Lễ tế Thánh. Sau phần Lễ tế Thánh, mô hình trâu được làm bằng với kích thước trâu thật sẽ được rước từ đền Bạch Mã đến bờ sông Hồng để làm lễ “hóa” tiến Xuân Ngưu – Đây là một nghi thức quan trọng của hội đền Bạch Mã. Vào đầu giờ chiều, đội tế nữ sẽ đền Bạch Mã dâng hương lễ Thánh. Sau đó, nhân dân cùng du khách thập phương sẽ bước vào lễ Thánh.
Xem thêm: Lễ hội đình Phú Gia – Nét đặc sắc của Lễ hội truyền thống Hà Nội
Rước kiệu đi khắp các con phố lớn, hẻm nhỏ
Ngày 13/02 (âm lịch): Ngày cuối cùng của Lễ hội đền Bạch Mã
Vào buổi sáng của ngày cuối cùng của Lễ hội đền Bạch Mã, các cụ ông trong trang phục truyền thống của đội tế nam đền Bạch Mã tập trung tại đền để làm Lễ tế Thánh. Buổi chiều, các đội tế nam và dâng hương nữ của các ngôi làng gần xa đền Bạch Mã vào làm Lễ tế Thánh. Sau khi các làng lân cận làm lễ xong sẽ chính thức kết thúc là Lễ tế giã hội của đội tế nam đền Bạch Mã.
Trong thời gian diễn ra Lễ hội đền Bạch Mã, ngoài dâng hương lễ tế Thánh, thì ở phần hội còn có các chương trình vui chơi ngày hội cho đông đảo du khách thập phương và người dân trong vùng cùng tham gia xem biểu diễn các tiết mục nghệ thuật dân tộc như: chầu văn, ca trù, chèo, quan họ; trình diễn võ thuật phục vụ nhân dân tại sân khấu ngoài trời và trong sân đình đền Bạch Mã.
Xem thêm: Đón Tết ở Hà Nội nhớ đón luôn Lễ hội đền Kim Mã bạn nhé !
Hình ảnh được chụp tại Lễ hội đền Bạch Mã. Ảnh: Tổng cục Du lịch Việt Nam
Lễ hội đền Bạch Mã mang đậm truyền thống lâu đời “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam. Những người dân ở Hà Nội năm nào cũng mong chờ để được tham gia lễ hội với mong cầu cuộc sống ấm no, sức khỏe, bình an và đất nước được phồn vinh. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích với bạn. Chúc bạn có chuyến đi vui và hãy chia sẻ lại khoảnh khắc đó với 3vi.vn nhé !
