Rượu ngô Hà Giang – Men say cực phẩm của vùng cao nguyên đá

Rượu ngô Hà Giang có gì đặc biệt?

1.1 Xuất xứ, nguồn gốc của rượu ngô Hà Giang

Thực ra rượu ngô Hà Giang không chỉ là đặc sản riêng của Hà Giang mà còn của cả đồng bào dân tộc Mông nói chung. Rượu ngô Hà Giang thường được phân bố chủ yếu tại các đỉnh Tây Bắc và Đông Bắc Việt Nam. Bên cạnh các loại đặc sản khác như: Rêu nướng Hà Giang, Bánh tam giác mạch Hà Giang, Mèn mén Hà GIang… thì rượu ngô  được xem thức uống tinh thần của người dân nơi đây.

Dù  không phải là đặc sản mang tính chất duy nhất chỉ bản xứ mới có, nhưng chỉ có tại Hà Giang thì mới có thể tìm được những mẻ rượu thơm ngon, chuẩn vị và say đắm nhất.

Dù là một vùng cao nguyên đá khô cằn nhưng với địa hình tưởng chừng như kém màu mỡ này, kết hợp cùng sự chăm chỉ và khéo léo của người dân bản địa nơi đây đã vô tình cho ra những mẻ ngô ngon nhất, sản lượng cao nhất để nấu ra được loại rượu ngô Hà Giang thượng hạng có 1-0-2.

Xem thêm:  Mật ong bạc hà Hà Giang – ‘Thực phẩm vàng’ nơi cao nguyên đá

Rượu ngô Hà Giang với vị thơm ngon thượng hạng có một không hai

Rượu ngô Hà Giang với cách làm kỳ công để cho ra những mẻ rượu ngon

1.2 Rượu ngô Hà Giang – Nét văn hóa đặc trưng của Hà Giang

Từ lâu, việc nấu và thưởng thức rượu ngô đã trở thành thú vui của người dân bản địa. Rượu được xem như là một món quà của thổ nhưỡng và người dân quý trọng từng giọt rượu làm ra.

Những gia đình tại nơi này, nhà nào cũng có vài ba chum rượu ngô, họ uống rượu ngô hàng ngày và dùng nó để tiếp đãi khách quý. Điều đặc biệt nhất là hương vị của rượu ngô Hà Giang cũng sẽ khác hơn trong những dịp lễ tết, bởi những người dân nơi đây sẽ để dành những chum rượu chất lượng nhất để thưởng thức vào những dịp lễ quan trọng.

Thức rượu này cũng xuất hiện trong các phiên chợ, người dân sẽ bán và thưởng rượu ngay tại đây. Rượu ngô Hà giang sẽ được chắt ra ca từ can rượu lớn để bạn có thể nếm thử và yên tâm là giá rượu không hề đắt đâu nhé. Bất kỳ ai cũng có thể nếm thử loại đồ uống dân dã này. Người Hà Giang sẽ thường tụ tập lại thành từng nhóm và uống rượu trong bầu không khí sôi nổi và thân thiết. Bên cạnh đó, cũng có không ít cặp đôi đã nên duyên nhờ vào hơi men nồng nàn của món rượu ngô Hà Giang này đấy.

Rượu ngô Hà Giang xuất hiện ở khắp mọi nơi trên mảnh đất vùng cao này, nó gắn liền với đời sống của người dân và trở thành nguồn thu nhập của nhiều gia đình. Rượu ngô chính là đại diện cho quá trình hình thành và phát triển của nền văn hóa tại Hà Giang. Nếu như có dịp đến Hà Giang thì bạn đừng ngại mà hãy thưởng thức vị ngọt lành của rượu ngô nhé, chỉ một ngụm nhỏ thôi là bạn có thể nếm được hết hương vị tinh tế của rượu ngô Hà Giang rồi đấy.

Rượu ngô Hà Giang gắn liền với đời sống của người dân nơi đây

Quy trình chế biến rượu ngô Hà Giang vô cùng kỳ công của người Hà Giang

Rượu ngô Hà Giang được nấu từ loại ngô có chất lượng cao, hạt ngô to và được trồng tại miền cao nguyên đá khô cằn nhưng lại chứa đựng những tinh túy của đất trời. 

Không chỉ dừng lại ở đó, mà nước dùng để nấu rượu ngô Hà Giang cũng phải là loại nước được hứng từ giữa những vách đá, đã được lọc qua những tầng địa chất chứa đầy khoáng chất.

Nói đến rượu ngô Hà Giang mà chỉ nói đến ngô và nguồn nước thì quả là thiếu sót nếu như không nói đến loại men dùng để nấu ra những mẻ rượu ngô ngon trứ danh của Hà Giang. Loại men này là loại men đặc biệt được gọi là men “hồng mi”. Hồng mi chính là tên của một loại cây có hạt gần giống như tam giác mạch hay kê. Sau khi thu hoạch loại hạt này sẽ được nghiền nát rồi nhào với nước và nặn thành bánh để dùng dần. Điều đặc biệt nhất là đây là loại men không nơi nào có mà chỉ có tại Hà Giang và đây cũng chính là điểm mấu chốt để tạo nên hương vị của rượu ngô. 

Trong các hộ gia đình, rượu ngô Hà Giang đều được nấu một cách thủ công. Sau khi đã thu hoạch ngô về, người dân sẽ chọn ra những bắp ngô có những hạt ngô to nhất, mẩy nhất, sau đó thì được đem phơi khô để dễ tách hạt. 

Hạt ngô sau khi tách sẽ được cho vào một chiếc chảo to để luộc ngô. Gọi là luộc nhưng những hạt ngô được đặt trong chảo cũng xâm xấp nước và trong quá trình luộc, ngô sẽ được đảo đều liên tục để đảm bảo chín đều.

Sau khi ngô chính thì sẽ đổ xuống nền đất ẩm nhưng sạch, sau đó giã men hồng mì và trộn vào chung rồi ủ men. Sỡ dĩ phải ủ men ở dưới đất là do người Hà Giang lý giải đó là ở trong lòng đất có một lượng độ ẩm nhất định, cung cấp liên tục cho mẻ ngô trong quá trình ủ men, vì vậy men sẽ được ủ kĩ hơn và hương vị sẽ thơm ngon hơn.

Sau khi rượu đã được ủ kĩ với men trong khoảng 10 ngày hơn hơn tùy vào thời tiết thì ngô đó mới được đem đến nồi chưng cất để nấu rượu. Dụng cụ để chưng cất rượu ngô Hà Giang cũng rất đơn giản, vẫn là chảo lớn được đặt lên bếp củi, nước được đổ bên dưới chảo, bên trên là một tấm lót sao cho ngô không bị sát vào đáy chảo, gây khê rượu. Lửa cung cấp nhiệt cho nồi chưng cất rượu ngô cũng phải được quan tâm đặc biệt, nếu lửa quá nhỏ sẽ không ra hết được rượu, còn nếu lửa quá to thì sẽ khiến cho nồi bị cháy, rượu sẽ bị khê. Do đó, việc nấu rượu ngô của người dân Hà Giang không chỉ là một nghề mà nó còn là cả một nghệ thuật.

Thường một mẻ rượu ngô Hà Giang sẽ nấu mất khoảng 6 – 8 tiếng, trong 4 tiếng đầu rượu ra sẽ cực kì nặng, đến 2 tiếng sau thì rượu chiết ra sẽ nhẹ hơn, và 2 tiếng cuối cùng rượu sẽ nhẹ và nhạt nhất. Nhưng cả 3 loại rượu này đều không thể uống được ngay lập tức, kinh nghiệm và sự tài giỏi của người nấu rượu thể ở chỗ pha chế làm sao cho 3 loại rượu này có nồng độ thấp hơn, uống vào sảng khoái mà không hề mệt mỏi như những loại rượu khác. Sau khi rượu ngô nấu xong thì sẽ được hạ thổ ít nhất là 6 tháng thì mới có thể sử dụng được. Rượu hạ thổ càng lâu thì càng thơm ngon và càng giá trị.

Rượu ngô Hà Giang được nấu từ loại ngô có hạt ngô to

Men hồng mi – Điểm mấu chốt để tạo nên vị ngon trứ danh của rượu ngô Hà Giang

Hạt ngô sau khi đã tách sẽ cho vào chảo to để luộc

Dụng cụ để chưng cất rượu ngô Hà Giang

Nên thưởng thức rượu ngô Hà Giang thế nào cho đúng?

Rượu ngô Hà Giang có màu vàng nhạt sóng sánh, độ rượu vừa đủ để không làm bạn váng vất đầu óc nhưng cũng có thể làm bạn say lòng bất cứ khi nào nếm thử. Đây không phải là một loại rượu để uống cho say. Bạn phải thưởng thức rượu đúng cách, hãy nhấm nháp từng chút một để cảm nhận được vị cay ngọt đặc trưng của hạt ngô miền núi đọng lại thật lâu nơi đầu lưỡi của bạn.

3vi.vn bật mí với bạn, người Hà Giang có thể uống rượu ngô mọi lúc mọi nơi. Từ khi trời tờ mờ sáng cho đến khi trăng treo đỉnh đầu. Rượu ngô Hà Giang ngon nhất là khi được chia sẻ cùng với những người xung quanh, người dân nơi đây thường sẽ ngồi lại sau những giờ làm việc vất vả, nhấp từng ngụm rượu và nhìn ngắm trời đất, tận hưởng từng giọt rượu tinh túy xuất phát từ thành quả lao động hăng say.

Đối với những du khách thì còn gì tuyệt hơn là những chén rượu ngô Hà Giang trong vắt bên cạnh nồi thắng cố nghi ngút khói, chỉ cần mùi thơm nồng nàn của rượu ngô thôi cũng đã đủ để níu chân những người lữ khách xa lạ. Để rồi khi ngụm rượu làm mềm môi, những câu chuyện được nối tiếp trong bầu không khí ấm áp và yên bình.

Rượu ngô Hà Giang giúp gắn kết mọi người lại với nhau

Rượu ngô bán ra thị trường được đóng chai thuỷ tinh đầy đủ

Rượu ngô Hà Giang gắn liền với đời sống vật chất và tinh thần của người dân tại nơi này, nó giúp cho con người gần lại và thấu hiểu nhau hơn. Rượu ngô làm cho cuộc sống chậm lại để bạn có thể nắm bắt được tiếng gọi của sự yên lành đang lẩn khuất trong nhịp sống hối hả. Người dân Hà Giang đã cho đi những giọt mồ hôi của mình để đổi lấy từng giọt rượu ngọt lành, vì vậy nếu đã đến Hà Giang thì hãy một lần nếm thử rượu ngô và cảm nhận những giá trị vô giá mà nó mang lại bạn nhé!